Po południowej stronie ratusza, znajduje się kolumna uważana za fragment dawnego pręgierza. Granitowy słup o wysokości ponad 2 metrów osadzono na czworobocznym podeście. Ośmioboczny trzon kolumny zwieńczono słabo profilowaną głowicą, na której spoczęła kamienna kula. W obecne miejsce miał trafić w 1935 lub 1937 r., kiedy został odnaleziony po latach zapomnienia. Kula, element dekoracyjny pręgierza została zniszczona kilka lat temu przez wandali, co wymogło renowację zabytku.
Pręgierz wielokrotnie był użytkowany zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Kary wykonano przy nim m.in.: w czerwcu 1654 r., kiedy wystawiono pod nim pewną kobietę, a następnie wygnano. W lipcu 1659 r. chłostą ukarano pewną służkę i relegowano po wieczne czasy lub w kwietniu 1672 r., kiedy Anna Lachmanin za kradzieże została obita rózgą pod miejskim pręgierzem, za co kat otrzymał wynagrodzenie w wysokości 1 talara i 12 groszy. Z kolei kat Jacob Reincken pobrał z kasy miejskiej dnia 4 maja 1676 r. kwotę 30 groszy za postawienie pod oławskim pręgierzem pewnej kobiety z Bystrzycy pod Oławą. Osób, które odpokutowały swoje winy pod miejskim „słupem hańby” było znacznie więcej.
Kiedy pręgierz groził zawaleniem, wówczas władze obligowały miejscowych rzemieślników do jego naprawy. Podjęcia decyzji o remoncie oławskiego pręgierza wymagała sytuacja z 1713 r., kiedy niezbędna była stabilizacja tego obiektu za pomocą metalowych klamer. Należy zaznaczyć, że murarze za czynności remontowe przy pręgierzu otrzymali 9 talarów, kowalowi za klamry stabilizujące „kolumnę hańby” wypłacono 10 talarów. Ponadto mieszczanie uczestniczący w renowacji zostali obdarowani antałkiem piwa, kowale dwoma całymi beczułkami, a murarze jedną, co w sumie pochłonęło 3 talary, 33 grosze i 9 halerzy. Przedstawicieli miejscowego sądu biorących udział w pracach otrzymali 5 talarów. Z kolei 6 października 1713 r. wypłacono katowskiemu mistrzowi Gottfriedowi Thinelowi wynagrodzenie w wysokości 2 talary i 18 groszy za tradycyjne, uroczyste odebranie wyremontowanego pręgierza.
Daniel Wojtucki
[tube]http://www.youtube.com/watch?v=XM3QciKzG0I[/tube]