Dla uzupełnienia i sprostowania niektórych informacji, zawartych doniesieniu terenowym Leszka Różańskiego „Kamień graniczny z Mniszego Lasu”, zamieszczonego na stronie internetowej Zabytki jurysdykcji karnej na Śląsku (zob. doniesienie z 14 października 2013) podaję – jako czynny świadek wydarzeń - znane mi okoliczności dotyczące tego interesującego obiektu.
Późną jesienią 2012r. wpłynęła do Nadleśnictwa Szklarska Poręba (zarządcy gruntów) oficjalna informacja od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Jeleniej Górze, powołującego się na przewodnika sudeckiego, którego personaliów w piśmie nie podano, o rzekomo zniszczonym (potłuczonym) kamieniu granicznym dóbr Schaffgotschów. W piśmie wskazano przybliżoną lokalizację. Służbom Nadleśnictwa udało się odnaleźć obiekt późną wiosną 2013r. (śnieg utrudnił wcześniejsze dotarcie do granicznika). Kamień był przewrócony i przykryty ściołą leśną, lecz – na szczęście – bez większych uszkodzeń. W dniu 05 lipca 2013r. został oczyszczony i wkopany. Granicznik posadowiono ok. 5 m. na zachód od pierwotnej lokalizacji w celu zabezpieczenia przed ewentualnym uszkodzeniem przy wywozie drewna lub innych pracach leśnych. O odnalezieniu i powtórnym posadowieniu granicznika powiadomiono wojewódzkiego konserwatora, otrzymując podziękowania i garść informacji o obiekcie.
Materiał, z jakiego wykonano granicznik to trawertyn. Tak wynika ze zdecydowanej opinii znawcy mineraologii, z którym konsultowałem zagadnienie. Miejscowy leśniczy jest absolwentem Wydziału Historii Uniwersytetu Wrocławskiego, co zapewni gospodarską dbałość o losy obiektu, choć nie gwarantuje pełnego zabezpieczenia przed kradzieżą lub zniszczeniem. W pobliżu jest więcej dość logicznie ułożonych znaków, które – moim zdaniem - dawniej mogły wyznaczać granice w powiązaniu z odnalezionym obiektem. Są to nieobrobione, miejscowe kamienie. Tylko ich kształt (dość wysokie i wąskie słupy, niektóre z niewyraźnym rytem krzyża na wierzchołku) i lokalizacja świadczą, że zostały ustawione z rozmysłem przez człowieka.
Jerzy Majdan
05. 01. 2014r.