FB

Bodaj najczęściej cytowanym przez współczesnych badaczy tematu opracowaniem dotyczącym kamiennych pomników dawnego prawa jest pochodzące z roku 1923 dzieło Maxa Hellmicha “Steinere Zeugen mittelalterlichen Rechtes in Schlesien”. Dla leżącej w województwie dolnośląskim, powiecie lwóweckim miejscowości Pławna (Schmottseiffen) wymienia ono cztery obiekty: trzy krzyże (dwa z nich istnieją do dzisiaj, jeden jest uważany za zaginiony) i kapliczkę. Kapliczka ta w dostępnej mi literaturze polskojęzycznej jest opisywana jako zaginiona. Tymczasem istnieje.
M. Hellmich wspomnianą kapliczkę lokalizuje przy szopie na podwórzu gospodarstwa niejakiego Steckela. Nie podaje wymiarów, lecz zamieszcza szkic (rysunki tego autora zazwyczaj bardzo wiernie oddają wygląd obiektu). W miejscu wymienionym przez Hellmicha kapliczka dotrwała do czasów współczesnych. Znajduje się ona w obrębie posesji nr 41 we wsi Pławna Dolna, tylną swoja płaszczyzną opierając się o drewnianą ścianę zabudowań gospodarczych. Nie jest to jednak obiekt o charakterze “pokutnym”. Prawdopodobnie upamiętnia pewne tragiczne zdarzenie. Wykonana z piaskowca słupowa kapliczka ma wysokość 214cm. Składa się z czworobocznej kolumny o wymiarach 28,5 x 27 x 151 cm i ostrołukowatej części domkowej o wysokości 63, szerokości 42 i głębokości 33 cm. Łukowata nisza w części domkowej ma wysokość 26, szerokość 23 i głębokość 18 cm. W dolnej części kolumny, tuż nad powierzchnią gruntu, widnieje napis: ANDEREAS LANGE AD 1703.
Nazwisko i data wyryte na kapliczce w literaturze przedmiotu przewijają się także w kontekście kamiennego krzyża, wystawionego dla upamiętnienia tragicznej śmierci od uderzenia pioruna. Krzyż ten niegdyś znajdował się opodal opisanej kapliczki, obecnie jest zaginiony.

nadesłał: Jerzy Majdan