Pod koniec 2005 roku dwa kamienne krzyże w miejscowości Chociwel w gminie Strzelin, zostały wykopane i pomalowane farbą olejną przez nieznanych sprawców – niewykluczone, że było to działanie przygotowawcze do ich wywiezienia (kradzieży), uwzględniając ich atrakcyjność z powodu rytów na tych zabytkach, z bliżej nieustalonych przyczyn zamiar ten został na przerwany, wkrótce jednak krzyże te zaginęły. Obiekty te odnaleziono, jednak w uszkodzonym stanie, ponieważ zostały połamane. Dzięki podjętym działaniom ze strony Urzędu Miasta i Gminy Strzelin dokonano naprawy tych krzyży (zabytki zostały oczyszczone i sklejone). Obiekty te po renowacji w zakładzie kamieniarskim „Millenium” zostały w kwietniu 2007 roku ponownie posadowione w pierwotnym miejscu na skraju wsi Chociwel. Teren przy tych kamiennych krzyżach wyłożony został kostką brukową, co poprawiało ich ekspozycję.
Zaledwie przez kilka lat te dwa kamienne krzyże stały spokojnie na swoim pierwotnym miejscu. Będąc w sierpniu 2011 roku w Chociwel stwierdziłem ich nienaruszony stan, jedynie trawa która wyrosła w otoczeniu tych krzyży całkowicie zasłoniła wyłożoną kostkę brukową.
Na początku 2013 roku nieznani sprawcy złamali krzyż (z dwoma rytami mieczy). W dolnej części trzonu obiektu widoczny jest zgięty metalowy pręt (pozostałość po uprzednim naprawianiu tego zabytku)[1. Informację o zniknięciu jednego z zabytków w Chociwelu nadesłał do redakcji serwisu „ZJK” p. Mirosław Wira, za co chcielibyśmy Mu w tym miejscu podziękować.]. Zgięcie tego pręta w kierunku jezdni potwierdza fakt celowego złamania krzyża przez wandali, zarazem wykluczając przypadkowe uszkodzenie obiektu wskutek np. kolizji drogowej.
Złamany krzyż został niezwłocznie zabezpieczony przez Ochotniczą Straż Pożarną w Kuropatniku i przetransportowany do siedziby jednostki organizacyjnej Gminy Strzelin: Centrum Usług Komunalnych i Technicznych (CUKiT), ul. Mickiewicza 8 w Strzelinie. Rozmawiałem na temat tego złamanego krzyża w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków – Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, które zainteresowane jest nadzorowaniem dalszych losów tego złamanego zabytku. W Chociwel aktualnie pozostał jeden kamienny krzyż oraz trzon złamanego drugiego obiektu. W dniu 24 luty 2014 roku p. Magdalena Waleszczyk z WUOZ była w UMiG w Strzelinie i z p. Jackiem Skołuckim przeprowadziła wizję lokalną we wsi Chociwel, oraz w magazynie CUKiT gdzie zdeponowano złamany kamienny krzyż z dwoma rytami mieczy. Ponieważ lokalizacja krzyży znajduje sie w pasie drogi wojewódzkiej nr 396, której właścicielem jest Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu, dlatego do nich skierowane zostało z WUOZ pismo z dnia 25-02-2014 roku o niezwłoczne podjęcie działań zmierzających do naprawy krzyży (drugi pomnik został także nieznacznie uszkodzony, zerwane zostało spoiwo klejowe) oraz właściwego ustawienia w pierwotnym miejscu.
Przedstawiam fotkę złamanego i zabezpieczonego kamiennego krzyża z Chociwela (wykonaną przez Panią Magdalenę Waleszczyk z WUOZ) i na okres przejściowy zabezpieczonego w siedzibie jednostki organizacyjnej Gminy Strzelin CUKiT, przy ul. Mickiewicza 8. Naturalnie p. Jacek Skołucki podczas rozmowy telefonicznej potwierdził również, że UMiG w Strzelinie będzie pilnie nadzorować przebieg dalszych prac, zmierzających do właściwego naprawienia i wyeksponowania krzyży w miejscowości Chociwel. Będę informował o dalszych losach tych zabytków.
Nadesłał: Stanisław Zobniów