Zabytki Jurysdykcji Karnej na Śląsku » Doniesienia terenowe

Uszkodzenie krzyża w Stanowicach

Administrator — Wed, 16 Sep 2020 19:53:07 +0000

W sobotę 5 września 2020 roku przez Stanowice (pow. świdnicki, gmina Strzegom) przeszła gwałtowna burza, która spowodowała znaczne zniszczenia w samej miejscowości i jej okolicy. Połamane drzewa, zawalone dachy, podtopienia ulic – to jedne z wielu skutków nawałnicy. Silny wiatr strącił iglicę wieńczącą hełm kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa. W większości metalowa konstrukcja z głowicą i krzyżem nieszczęśliwie spadła bezpośrednio na kamienny krzyż stojący przed wejściem do świątyni, powodując uszkodzenie i odłamanie jednego ramienia zabytku.

Zniszczony podczas burzy zabytek jest jednym z najbardziej interesujących kamiennych krzyży w okolicy, o nieproporcjonalnie dużych rozmiarach (113x127x35 cm), mimoże zachował się jedynie fragment, górna część zabytku. Prawdopodobnie pierwotnie krzyż był znacznie większy. Zabytekzostał odkryty we wrześniu 1988 roku podczas prac ziemnych w pobliżu domu nr 12c w Stanowicach. Przez kilkanaście lat znajdował się w okolicy miejsca znalezienia, a po 2000 roku został przeniesiony na teren przy kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Stanowicach. To z tym krzyżem często wiązana jest najstarsza zachowana śląska ugoda kompozycyjna z 1305 roku, której oryginał przechowywany jest w archiwum w Pradze. Jednak niemożliwe jest potwierdzenie tej teorii, ponieważ w Stanowicach dawniej znajdował się jeszcze drugi kamienny krzyż, przeniesiony w 1986 roku do sieni zamku Grodno w Zagórzu Śląskim. Nie wiadomo którego z tych krzyży (lub być może zupełnie innego) dotyczy wspomniany dokument, dlatego są to tylko domysły.

O tragicznej burzy i zniszczeniu kamiennego krzyża donosiły portale internetowe: www.swidnica24.pl i www.tvn24.pl/wroclaw. 7 września, dwa dni po tragicznej burzy, wybrałem się do Stanowic żeby ocenić stan zabytku. Oględziny na miejscu zdarzenia wykazały, że mimo poważnego uszkodzenia, krzyż uległ złamaniu na dwie części, z równym, prostym pęknięciem, dlatego powinno być możliwe scalenie zabytku. Miejmy nadzieję, że w najbliższym czasie znajdą się środki umożliwiające skuteczną rekonstrukcję krzyża i przywrócenie mu dawnego wyglądu.

Nadesłał: Antoni Miziołek

Odkrycie kamieni granicznych w Lesie Rędzińskim na terenie Wrocławia

Administrator — Fri, 11 Sep 2020 19:55:48 +0000

Ciekawego odkrycia dokonali członkowie Wrocławskiej Grupy Poszukiwawczej w Lesie Rędzińskim położonym w granicach Wrocławia. Zachowały się tam cztery kamienie graniczne wykonane z piaskowca. Na ich stronach wykuto charakterystyczne wrocławskie W. Pojawiają się również daty 1545 oraz 1726. Trzy nienaruszone kamienie znajdowały się w swoich pierwotnych lokalizacjach, czwarty był złamany. Na podstawie załączonego materiału widać, że słupki różnią się między sobą szczegółami wykonania i prawdopodobnie każdy z nich został wykuty w innym czasie potwierdzając poniekąd trwałość biegnącej w tamtym miejscu granicy. Wydaje się, że kamienie tego rodzaju wyznaczały w przeszłości granicę własności należących do miasta (nie w każdym przypadku koniecznie granicę samego Wrocławia). Podobnego rodzaju kamieni znajdujących się w pierwotnych lokalizacjach nie zachowało się wiele. Należy jednak przyznać, że nikt nie zajmował się tym tematem bliżej i o wielu zabytkach na pewno jeszcze nie wiemy. Wielka szkoda, że kamienie zostały zabrane ze swojej pierwotnej lokalizacji i przewiezione do muzeum. Dodatkowo załączony materiał wskazuje, że działania odbyły się w mało profesjonalny sposób sugerując brak odpowiedniego nadzoru konserwatorskiego, lub niewłaściwe wytyczne (brak nadzoru/badań archeologicznych). Kamienie graniczne za pomocą których utrwalano przebieg granicy były w przeszłości jednym z wielu sposobów jej oznaczania. Według dawnego zwyczaju (stosowanego również na Śląsku), często pod kamieniami lub kopcami umieszczano tzw. „tajne świadki graniczne” mające zapobiegać samowolnym przesunięciom granic. Takimi świadkami mogły być fragmenty ceramiki, butelki, fragmenty kafli czy kamienie o określonym kolorze. Wszystkie przedmioty wkładane do ziemi odnotowywano w spisywanych protokołach granicznych. Wyrywając zabytki z ich oryginalnej lokalizacji tracimy zatem wiele dodatkowych i cennych informacji. Istnieje oczywiście problem nagminnych kradzieży atrakcyjnych, wolnostojących zabytków kamiennych, celem ich spieniężenia i zapewne to stało się powodem ich przeniesienia. Kierując się jednak tym tokiem rozumowania należałoby przenieść większość unikalnych zabytków rozproszonych po wielu zakątkach regionu. Zabytki te często są nierozerwalnie związane z miejscami, w których je ustawiono i postępując w ten sposób, mimo dobrych chęci przyświecających podobnym działaniom, znacznie zubażamy stan naszego dziedzictwa oraz niszczymy zastany krajobraz kulturowy. W całej tej sytuacji smuci brak odpowiedniej świadomości wśród przedstawicieli służb konserwatorskich, mających przestrzegać odpowiednich standardów ich ochrony.

Podobny kamień graniczny zlokalizowany na terenie Wrocławia wskazał Antoni Miziołek – link.

A tutaj materiał wideo o odnalezieniu kamieni w Lesie Rędzińskim.

Więcej o tajnych świadkach granicznych można przeczytać tutaj.

Nadesłał: Paweł Duma

Badania dawnych miejsc straceń w Niemczech i Czechach

Administrator — Sun, 09 Aug 2020 19:29:47 +0000

Pełni pasji badacze nie próżnują pomimo epidemii koronawirusa. W miejscowości Allensbach (Niemcy) koło Konstancji prowadzone były pod kierunkiem dr Jürgena Halda badania archeologiczne dawnego miejsca straceń. Podczas nich odkryto dobrze zachowane szkielety ludzkie w układzie anatomicznym, ale też sporo luźnych kości, wstępnie oszacowano, iż mogły one należeć do 25 osób. Odkryto również interesującą jamę/y (Brandgrube/n) ze śladami spalenizny i resztkami nadpalonych kości ludzkich. Być może w tym miejscu doszło do spalenia czarownicy, co pasuje do informacji zawartych w XVII-wiecznym opisie podróży, jaki pozostawił po sobie Ulryk Werdum. Gdy na początku lat 70-tych tego stulecia opuścił Łowicz i przejeżdżał przez okoliczne miejscowości, pomiędzy dwoma mijanymi wsiami, na granicy między nimi, zauważył ślady po dzień wcześniej przeprowadzonej egzekucji czarownic. W swoim dzienniku wspomniał, że leżały po niej jeszcze niektóre kości wraz z drzewem i węglami na dole, ponad którym rozniecono ogień. Mamy tutaj więc do czynienia z relacją naocznego świadka, którego opis potwierdza, iż stosy budowano nad uprzednio wykopanym dołem. Po przepaleniu się drzewa, opadały do niego nadpalone kości, węgiel i inne niedopałki. Być może na ślad takiej egzekucji natrafiono w Allensbach. Konstrukcja stosu nad dołem miała nawiązywać do dawnych wierzeń, iż palona czarownica miała się „zapadać” pod ziemię, a więc jej resztki osuwały się do dołu, co dawało wyobrażenie, że idzie prosto do piekła.

Naukowcy przebadali dotychczas powierzchnię około 700 m2 i odkryli fundamenty po dwóch ceglanych słupach, których wysokość w przeszłości mogła sięgać nawet 4-5 metrów, pomiędzy nimi znajdowała się belka egzekucyjna, do której przytwierdzano stryczki lub łańcuchy. Pierwsze informacje na temat być może murowanego obiektu pochodzą z 1653 r., kiedy szubienicę wybudowano na nowo. Ostatni wyrok kary śmierci miano wykonać tutaj w 1770 r., a konstrukcję zburzono dopiero na początku XIX w.

[tube]https://www.youtube.com/watch?v=jF83vb2O2pE[/tube]

Badacze z Czech pod kierunkiem prof. Josefa Ungera z Brna, również podjęli interesującą i bogatą w wyniki inicjatywę badań terenowych w miejscowościach Bystřice nad Pernštejnem, miasteczku leżącym na północny-zachód od Brna. Zachowały się tam resztki dawnej szubienicy o czworokątnym zarysie murów, co na Morawach, w przeciwieństwie do Śląska było standardem budowlanym dla tego typu obiektów. Miejsce to zaznaczone było za pomocą trzech wysokich krzyży, których resztki istnieją do dziś. W pierwszej fazie badań skupiono się na eksploracji wnętrza dawnej szubienicy, co przyniosło wiele cennych znalezisk. Odnaleziono ogromną ilość materiału kostnego, nie tylko zalegającego luźno wewnątrz zachowanych fundamentów, ale także w układzie anatomicznym. Udało się ustalić fazy poszczególnych etapów budowy/przebudowy obiektu. Odnaleziono również szereg zabytków ruchomych (ceramika i przedmioty metalowe) oraz sporą ilość monet, których część pochodzi z Rzeczypospolitej i została wybita za panowania Zygmunta III Wazy i jego syna Władysława IV Wazy. Interesujący jest też fakt, iż konstrukcja szubienicy w przeszłości mogła być otoczona murem, na którego ślady przebiegu natrafili badacze z Brna. Jest to drugi interesujący przypadek, po przebadanym na początku lat 90-tych XX w., miejscu straceń w Emmenbrücke (Lucerna) w Szwajcarii. Wykonano na tym miejscu kaźni wiele wyroków śmierci. Jednym z nich, jest ten z 3 września 1736 r. w Pradze (Praska Izba Apelacyjna). Skazańca miano łamać od dołu kołem, a następnie jego zwłoki nakazano wpleść w jego szprychy i całość umieścić na żerdzi.

W innym czeskim miasteczku – Polička, archeolodzy pod kierunkiem mgr Jany Němcové z regionalnego muzeum w Litomyšlu prowadzą badania na dawnym miejscu straceń. Przeprowadzono wstępne badania nieinwazyjne oraz wykonano kilka sondaży, które potwierdziły istnienie w tym miejscu murowanej szubienicy. Jednak na dalsze efekty ich prac przyjdzie nam jeszcze poczekać.

Liczne informacje i fotografie z badań w Bystřice nad Pernštejnem zawdzięczam uprzejmości Pana Jana Velka z Brna, za które serdecznie ich Autorowi w tym miejscu dziękuję.

Odkrycie rzekomych reliktów szubienicy w Kaliszu

Administrator — Fri, 29 May 2020 18:46:43 +0000

Na Rynku w Kaliszu archeolodzy odsłonili kamienno-ceglany fundament na planie okręgu. Początkowo łączyli znalezisko z nieznanym obiektem o funkcji hydrotechnicznej (studnia lub rząpia). Obecnie, odnosząc się do analogicznych znalezisk murowanych obiektów na planie okręgu, postawili chwytliwą hipotezę według której, ich zdaniem, mogą być to relikty szubienicy. Byłby to jednocześnie jedyny przypadek w Europie kiedy to murowana szubienica stałaby w centrum miasta. Co prawda stawiano szubienice drewniane na centralnych placach w miastach, ale były one drewniane i prowizoryczne. Prawie nigdy nie eksponowano też na nich przez dłuższy czas ciał powieszonych. Dodatkowo w ówczesnej Polsce, w przeciwieństwie do Śląska, niewiele miejscowości posiadało murowane szubienice. Nawet te, które zatrudniały katów miały zazwyczaj do dyspozycji plac straceń z drewnianą szubienicą. Nawet Warszawa posiadała bardzo długo szubienicę drewnianą, nie wspominając o dziesiątkach pomniejszych miast i miasteczek. Potwierdzeniem tak postawionej hipotezy mogłyby być źródła historyczne, gdzie powinny być informacje odnoszące się do budowy lub remontu murowanej szubienicy w centrum Kalisza. Nikt jednak takich dokumentów dotychczas nie przedstawił.

Nadesłał: Paweł Duma

Więcej na:
http://faktykaliskie.pl/wiadomosci/ciekawostki/kaliska-dziurella-byla-kiedys-szubienica,1454.html
https://zyciekalisza.pl/artykul/dziurella-to-nie/1007667

Kamienne krzyże (pojednania) w Jeleniej Górze

Administrator — Sun, 03 May 2020 16:52:10 +0000

W Jeleniej Górze (i miejscowościach, które na przestrzeni lat przyłączano do miasta) do dziś zachowały się cztery zabytki tego typu: dwa krzyże na ścianie cerkwi (d. kościoła Panny Marii), krzyż w przyziemiu kaplicy św. Anny i krzyż przy bramie wejściowej na teren kościoła św. Wojciecha (d. Strupice – obecnie dzielnica Zabobrze); można zaliczyć do tej grupy jeszcze jeden – piąty – z osiedla Czarne dawniej przynależący do Jeleniej Góry, który przy przebudowie drogi został przesunięty o kilka metrów trafiając już na teren Łomnicy.

Żaden z istniejących na terenie samego miasta Jeleniej Góry krzyży nie był wzmiankowany w przedwojennej literaturze (np. brak wzmianki o nich w pracy M. Hellmicha z 1923 r. “Steinerne Zeugen mittelalterlichen Rechtes in Schlesien Steinkreuze, Bildstöcke, Staupsäulen, Galgen, Gerichtstische” – gdyż krzyże na ścianie obecnej cerkwi i krzyż w murze kaplicy św. Anny zostały odkryte po ukazaniu się wymienionej pozycji – pierwsze w 1934 r., a krzyż w murze kaplicy św. Anny dopiero w 1983 r.

Pozostałe krzyże – wzmiankowane w owym opracowaniu leżały na terenach miejscowości, które zostały przyłączone do miasta dopiero po wojnie: w Strupicach (Straupitz) – obecnie dzielnica Zabobrze (fot. 5), inny – na Czarnym (Schwarzbach) (fot. 8) a dwa wymienione jako wtedy już jako zaginione – w Sobieszowie (Hermsdorf) i Goduszynie (Gotsdorf).

Krzyże istniejące
1-2) Dwa krzyże w na zewnętrznej ścianie cerkwi śś. Piotra i Pawła (dawny kościół mariacki) – fot. 1 (1987 r.).

1) Pierwszy krzyż o wymiarach 130 x 52 cm; wyryty miecz skierowany ostrzem ku górze i kusza; piaskowiec (fot. 2).

2) Drugi krzyż o wymiarach 87 x 61 cm; wyryty niezidentyfikowany pionowy prostokąt (drabina?); piaskowiec (fot.3).

3) Krzyż w przyziemiu kaplicy św. Anny przy ulicy Bankowej, (zagłębiony do połowy ramion), wym. 28 x 61 cm; piaskowiec (fot. 4).

4) Krzyż w murze zewnętrznym otaczającym teren kościoła św. Wojciecha , z prawej strony bramy wejściowej, częściowo wmurowany, wym. 92 x 86 x 8-10 cm – grubość krzyża wysuniętego przed mur (fot. 5, 6, 7).

5) Krzyż na skarpie, po lewej stronie drogi krajowej 367 w stronę Kowar, kilka metrów od granicy miasta (dawniej – do ok. 1970 r.? - na terenie Jeleniej Góry); na krzyżu głęboki ryt miecza i data 1583 (?); piaskowiec; wym. ok. 130 x 85 x 30 cm, (fot. 8, 9).

Krzyże zaginione
1) Krzyż w ogrodzie zajazdu „Zum Goldenen Stern” przy ulicy Karkonoskiej (dzielnica Sobieszów); zaginął między 1875-1923 r. (fot. 10, rys. z ok. 1875-1880 r.).

2) Krzyż w nieznanym miejscu, koło Góry Komorzyca, w zachodniej części wiejskiej dzielnicy miasta – Goduszynie; zaginął miedzy 1913-1923 r.

Nadesłała: Teresa Witusiak

Fotografie współczesne: T. Witusiak. Rysunki krzyży z opracowania pracy M. Hellmicha z 1923 r. “Steinerne Zeugen mittelalterlichen Rechtes in Schlesien Steinkreuze, Bildstöcke, Staupsäulen, Galgen, Gerichtstische” (Zielonogórska Biblioteka Cyfrowa), rysunek zajazdu w Sobieszowie – Wanderbuch für das Riesengebirge: Handbuch für Touristen und Sommergäste im Riesen-, Iser-, Bober- Katzbach und Waldenburger Gebirge, ok. 1888 r. (Cyfrowa Biblioteka Polona).

Robocze spotkanie członków Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa

Administrator — Thu, 09 Apr 2020 21:22:22 +0000

Dnia 22 lutego 2020 r. we Wrocławiu odbyło się robocze spotkanie członków SOiBZP. Tym razem uczestnicy zwiedzali zabytki dawnego prawa zachowane na terenie Wrocławia, które z racji swej dawnej rangi posiadało wiele urządzeń, za pomocą których dyscyplinowało nowożytne społeczeństwo. Członkowie wędrówkę rozpoczęli od rynku, gdzie przy kopii pręgierza, tradycyjnym miejscu spotkań wrocławian ruszyli w stronę dawnego kościoła św. Barbary. Tamże znajduje się epitafium ufundowane w 1497 r. po zabójstwie. Następnie przez Arsenał udano się do dawnego więzienia, którego budynek z genezą sięgającą średniowiecza jest atrakcją samą w sobie. W jego narożu znajdują się resztki metalowej kuny. Następnie w lapidarium Muzeum Architektury obejrzano resztki oryginalnego wrocławskiego pręgierza, który do 1945 r. zdobił rynek stolicy Dolnego Śląska. Kolejnym punktem było Muzeum Narodowe, gdzie oprócz dawnych narzędzi tortur przechowywany jest miecz, którym ścięto w Ratyzbonie w lipcu 1635 r. Hansa Ulricha Schaffgotscha, generała cesarskiego na służbie Albrechta von Wallensteina. Ostatnim punktem jednodniowego spotkania był osobliwy, drewniany kościółek w Parku Szczytnickim, przy którym stoi kamienny krzyż. Uczestnicy otrzymali również dwa nowe zeszyty

Okładka numeru 47

Spis treści numeru 47

Okładka numeru 48

Spis treści numeru 48

Odkrycie nieznanego krzyża kamiennego w Starych Bogaczowicach

Administrator — Tue, 07 Apr 2020 16:11:20 +0000

Pod koniec marca 2020 roku podczas porządkowania terenu jednego z gospodarstw w Starych Bogaczowicach (pow. wałbrzyski) przypadkowo odnaleziono kamienny krzyż. Jest to obiekt nieznany i zapewne nigdy wcześniej nie był nieopisywany w literaturze przedmiotu, podobny do innych zabytków tego typu w okolicy, zwłaszcza do kamiennego krzyża z pobliskiego Lubiechowa. Jest to już trzeci kamienny krzyż w Starych Bogaczowicach, dotychczas w tej miejscowości znajdowały się dwa: jeden przy bramie kościoła św. Józefa Oblubieńca NMP (przeniesiony z Pietrzykowa w 1985 r.), a drugi przy ruinach kościoła św. Mikołaja.

Odkryty krzyż wykonany jest z gruboziarnistego zlepieńca i posiada pełną „aureolę”. Jego wymiary wynoszą: 126x78x26 cm, a wymiary aureoli: promień 15 cm, grubość żebra 11 cm. Ze względu na trwające obecnie prace w otoczeniu krzyża na chwilę obecną zabytek nie jest dostępny dla turystów. Krzyż został znaleziony przez właściciela posesji, który natychmiast o znalezisku poinformował Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Delegatura w Wałbrzychu, co jest godne pochwały i naśladowania. Dzięki informacji przekazanej przez służby konserwatorskie członkom Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa, możliwe było zmierzenie zabytku i sporządzenie dokumentacji fotograficznej. Planowane jest w najbliższej przyszłości ustawienie i wyeksponowanie nowo odkrytego krzyża.

Nadesłał: Antoni Miziołek

Spotkanie Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa w Ziębicach (woj. dolnośląskie)

Administrator — Sat, 03 Aug 2019 20:24:09 +0000

W dniach 21-23.06.2019 r. w Ziębicach odbyło się kolejne spotkanie Stowarzyszenia Ochrony i Badań Zabytków Prawa. Uczestnicy sprawdzili stan kamiennych krzyży w okolicy tego miasta, jak również w niedzielne przedpołudnie zwiedzili same Ziębice i jego zabytki. Nie mogło zabraknąć wizyty w miejscowym muzeum, gdzie eksponowany jest miecz katowski, przypuszczalnie należący do kata z Niemczy. Podczas spotkania wygłoszone zostały interesujące prelekcje związane z zabytkami dawnego prawa. Wydane zostały również trzy zeszyty (nr 42-44) periodyku „Pomniki Dawnego Prawa”. Poniżej linki do pobrania okładek i spisów treści w formacie PDF.

Spis treści numeru 42

Okładka numeru 42

Spis treści numeru 43

Okładka numeru 43

Spis treści numeru 44

Okładka numeru 44

Kamienne krzyże, Góra Szubieniczna i katownia w Miedziance koło Janowic Wielkich

Administrator — Mon, 08 Jul 2019 12:52:23 +0000

Miedzianka, dawniej Kupferberg, to dziś niemal wymarła miejscowość. Za jedyny zabytek wiązany z prawodawstwem, a zachowanym do dziś należy uznać kamienny krzyż z osobliwym i wymownym napisem Memento stojący przy drodze do Janowic Wielkich. Obiekt wzmiankowany był już w 1898 r., następnie w 1909/10 i 1923 r. Ponoć w miejscu tym dawniej stały dwa krzyże. Potwierdzenie tego faktu znajdziemy też w źródłach kartograficznych z połowy XVIII stulecia. Około 1999 r. ktoś wykopał krzyż i przez pewien czas leżał on na terenie posesji nr 57, po czym został ponownie wkopany, w obecnym miejscu posadowienia. Mniej więcej kilometr na zachód od miejscowości znajduje się wzniesienie noszące w przeszłości miano Góry Szubienicznej (niem. Galgenberg). Niewiele wiadomo też o użytkowaniu tego miejsca straceń. Na postawie zachowanych dokumentów dowiadujemy się, że dla miejscowego sądu w Miedziance potwierdzono przez instytucję apelacyjną w 1713 r. wyrok śmierci, który miał zostać wykonany poprzez ścięcie mieczem. Przez całe XVIII i na początku XIX stulecia w Miedziance mieszkał jeszcze kat, o czym wzmianki znajdziemy w zachowanym materiale źródłowym. Wymienia się wówczas katownię, czyli mieszkanie mistrza katowskiego i jego rodziny. Miała być ona zespolona z więzieniem, gdzie przetrzymywano oskarżonych. Znamy przynajmniej dwie rodziny sprawujące ten urząd w tym górniczym miasteczku. Przed rokiem 1719 wzmiankowany był katowski mistrz Georg Arleth oraz pod koniec XVIII w. mistrz katowski z rodziny Müller. Jedna z ostatnich wzmianek o dawnej katowni w Miedziance pochodzi z dnia 1 września 1833 r.

Szerzej czytaj w artykule zamieszczonym w czasopiśmie “Pomniki Dawnego Prawa” (PDF do pobrania, 2.53 MB)

Odkrycie zaginionego krzyża w Jaroszowie

Administrator — Wed, 05 Jun 2019 16:50:30 +0000

W Jaroszowie (pow. świdnicki, gm. Strzegom) do niedawna wiadomo było o istnieniu trzech kamiennych krzyży i jednej kapliczki. Dzięki analizie informacji z archiwalnych materiałów źródłowych udało mi się zlokalizować jeszcze jeden kamienny krzyż, dotychczas uznawany za zaginiony.

11 maja 2019 r. udałem się na poszukiwania do lasu niedaleko Jaroszowa, w miejsce wytypowane na podstawie analizowanych przeze mnie materiałów. Po krótkich poszukiwaniach zauważyłem leżący pod drzewem omszały kamień, który po dokładnych oględzinach okazał się być krzyżem.

Wykonany z piaskowca zabytek mierzy 103x58x25 cm, jest pozbawiony części trzonu i posiada dolną aureolę o długości 20 cm i grubości żebra 11 cm. Podobny rodzaj podłużnej aureoli mają kamienne krzyże z Bogdanowa (dziś znajdujący się przy kościele w Wichrowie) oraz jeden z krzyży w Słupie koło Jawora.

Odkryty zabytek znajduje się na prywatnym terenie leśnym w pobliżu Jaroszowa. Informacja o jego odkryciu została przekazana Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków (Delegatura w Wałbrzychu). Trwają starania nad objęciem opieką, zabezpieczeniem i właściwym wyeksponowaniem nowoodkrytego obiektu, dlatego na chwilę obecną nie upubliczniam informacji o jego dokładnej lokalizacji.

Nadesłał: Antoni Miziołek